Coraz częstszymi pytaniami jakie zadają sobie pracownicy organów w trakcie kontroli cen transferowych są m.in.:
- „Czy usługa została faktycznie wykonana?”
- „Czy ta usługa była usługobiorcy potrzebna?”
- „Czy usługobiorca nie nabywa przypadkiem usługi, którą ktoś inny już wykonał?”
Usługi niematerialne nabywane od podmiotów powiązanych, często bagatelizowane przez usługobiorców („otrzymuję fakturę więc płacę”), stanowią łakomy kąsek dla organów, ponieważ zakwestionowanie ich zasadności nie jest zadaniem nad wyraz trudnym, a może rodzić dla organów określne profity tj.:
- zakwestionowanie zasadności poniesienia kosztu (uznanie kosztu jako NKUP) skutkuje doszacowaniem dochodu/zmniejszeniem straty, a przy doszacowaniu koniecznością zapłaty zaległego podatku i karnych odsetek;
- ponadto doszacowanie dochodu/zmniejszenie straty powoduje jednoczesne ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego, nawet do 30% wartości doszacowanego dochodu/zmniejszonej straty.
W związku z tym usługi niematerialne należy traktować z duża powagą. Na jakie pytania powinien znaleźć odpowiedź usługobiorca? Co pozyskiwać od grupy, co weryfikować? Zapraszam do lektury:
Czy usługa została wykonana?
Usługa co do zasady jest uznawana za wykonaną, gdy została faktycznie wykonana i ma ekonomiczny sens dla usługobiorcy tj. usługa:
- powinna dawać usługobiorcy określoną wartość komercyjną (usługobiorca jej faktycznie „potrzebuje”)
- w analogicznej sytuacji podmiot niepowiązany zdecydowałby o jej nabyciu.
Dla celów udowodnienia, iż usługa została faktycznie wykonana i ma dla usługobiorcy wartość ekonomiczną, usługobiorca powinien gromadzić i posiadać dowody w tym m.in. umowy, faktury, korespondencję mailową z podmiotami powiązanymi dowodzącą, iż czynności zostały wykonane, tworzone w ramach świadczenia usług raporty, prezentacje, kalkulacje etc.).
Czy usługa zawiera koszty akcjonariusza?
W sytuacji, gdy usługi świadczone są przez podmioty powiązane istotne jest, aby z puli kosztów przyjętej do kalkulacji wynagrodzenia wyłączane były wydatki akcjonariusza (tzw. shareholder costs). Podmiot co do zasady nie powinien być obciążany za ten rodzaj działalności udziałowca, która prowadzona jest wyłącznie ze względu na to, że dany podmiot posiada udział w kapitale tego podmiotu.
Czy otrzymuję regularnie kalkulację wynagrodzenia?
Pozyskiwanie od usługodawcy kalkulacji i jej weryfikacja, w tym jakie kategorie usług są wykonywane, jakie kategorie kosztów wraz z wartościami zostały uwzględnione pod poszczególne kategorie usług, pozwala sprawować bieżący „nadzór” nad otrzymywanymi fakturami i odpowiednio zareagować w przypadku wątpliwości co do przedmiotu i wartości transakcji.
Czy w kalkulacji ceny usługi wykorzystywane są klucze podziału?
Metoda rozliczeń z wykorzystaniem kluczy alokacji (charakterystyczna dla scentralizowanych usług grupowych) powinna uwzględniać charakter danej transakcji. Przyjęty klucz alokacji powinien mieć uzasadnienie funkcjonalne i pasować do okoliczności danej transakcji np. liczba pracowników dla usług kadr i płac może być bardziej zasadnym kluczem alokacji niż np. wielkość obrotu.
Czy usługi się duplikują?
Zgodnie z ust. 7.11 Wytycznych OECD nie stanowi usługi czynność wykonana przez usługodawcę na rzecz usługobiorcy, gdy usługobiorca taką samą czynność wykonuje lub nabywa we własnym zakresie (tzw. duplicate services). W związku z tym warto zweryfikować czy nabywane usługi nie powielają się z innymi usługami, nabywanymi np. od podmiotów niepowiązanych.
Odpowiedź na zadane pytania pozwoli utrzymywać nabywane usługi „w ryzach” poprzez odpowiednie zareagowanie w przypadku powzięcia wątpliwości co do ich przedmiotu czy wartości. Warto w tych trudnych czasach zapewnić w tej kwestii podatkowe bezpieczeństwo.