Przepisy ustawy o PIT wskazują, że opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkami wskazanymi w ustawie.
Jednym z tych wyjątków, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, jest otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 §1 Kodeksu pracy.
Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 23 czerwca 2016 r., sygn. DD3.8201.1.2016.MCA wskazał, że:
Świadczenia, jakie pracownik otrzymuje w związku z dobrowolnym przystąpieniem do programu dobrowolnych odejść, nie są objęte zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.
W ocenie MF w przypadku programu dobrowolnych odejść:
- pracownik przystępuje do programu z własnej woli,
- nie występuje popełnienie czynu niedozwolonego przez pracodawcę, czy też
- nienależyte wykonanie zobowiązania przez pracodawcę,
- otrzymane świadczenie jest formą rekompensaty za rezygnację z kontynuowania zatrudnienia.
Wobec tego, świadczenia otrzymywane przez pracownika w ramach programu dobrowolnych odejść nie są uznawane za odszkodowanie. Jak wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych – również na gruncie Kodeksu pracy przedmiotowe świadczenia nie są traktowane jak odszkodowanie czy zadośćuczynienie.
Ministerstwo wskazuje, że aby świadczenie mogło skorzystać ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, konieczne jest łącznie spełnienie poniższych warunków:
- otrzymane świadczenie jest odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
- otrzymanie świadczenia jest następstwem zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego/zawinionego przez pracodawcę,
- do otrzymanego odszkodowania/zadośćuczynienia nie mają zastosowania wyłączenia wynikające z tego przepisu.
