Uchwała NSA z dnia 12 grudnia 2011 r., sygn. akt II FPS 2/11, podjęta w składzie siedmiu sędziów, rozstrzyga wątpliwości w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na kredyt przeznaczony na wypłatę dywidendy wspólnikom.
Powyższą kwestię poruszaliśmy już w jednym z naszych artykułów w związku z wyrokiem NSA z dnia 17 marca 2011 r., sygn. akt II FSK 2004/09, wskazując to orzeczenie (negujące możliwość zaliczania do KUP ww. wydatków) jako prezentujące stanowisko mniejszościowe.
Niestety, przedmiotowa uchwała potwierdziła niekorzystne dla podatników stanowisko NSA wyrażone w ww. wyroku z dnia 17 marca 2011 r.
NSA podkreślił, że istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia pytania prawnego miał nie tylko przepis art. 15 ust. 1 ustawy o CIT (koszty uzyskania przychodów), ale również art. 7 ust. 1 i 2 (dochód) oraz art. 12 ust. 1 (przychód) tej ustawy. Zdaniem sądu wszystkie te przepisy należało wziąć pod uwagę, jako decydujące o konstrukcji podatku dochodowego od osób prawnych.
Stosownie do powyższego, za koszty uzyskania przychodów można uznać wyłącznie te koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub ich zachowania albo zabezpieczenia. Przy czym do „podatkowej kategorii dochodu, rozumianego jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, a tym bardziej przychodu nie można zaliczyć zobowiązania podatnika (spółki kapitałowej) do wypłaty na rzecz jej wspólników należnego im udziału w zysku (dywidendy).” Odsetki od kredytu (pożyczki) zaciągniętej na wypłatę dywidendy nie mają związku z przychodem podatkowym.
NSA jednocześnie podkreślił, że nie budzi wątpliwości, iż prowadzenie działalności gospodarczej wymaga posiłkowania się kredytem (pożyczką) i niejednokrotnie po prostu umożliwia zachowanie płynności finansowej. Niemniej należy za każdym razem mieć na uwadze cel i przeznaczenie zaciąganego kredytu (pożyczki), który to musi być widoczny. Tylko bowiem odsetki od kredytu (pożyczki) związanego z uzyskaniem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła tych przychodów mogą stanowić KUP. Tymczasem dywidenda, choć jest pochodną zysku (warunkiem koniecznym dywidendy jest wystąpienie zysku), jest kategorią odrębną od przychodu spółki, ponieważ przysługuje wspólnikowi, a nie spółce.
Z tych przyczyn NSA uznał, że nie istnieje związek pomiędzy wydatkami na kredyt finansujący dywidendę a przychodem spółki, a zatem dyskwalifikuje to możliwość rozpoznania jego kosztów jako KUP.
Biorąc pod uwagę, że jest to uchwała podatnik ma obecnie niewielkie szanse na wygranie ewentualnego sporu. Uchwały NSA mają bowiem moc wiążącą dla wszystkich składów orzekających sądów administracyjnych – do czasu zmiany tego stanowiska.
