Zgodnie z art. 9b ustawy o CIT podatnicy ustalają różnice kursowe metodą:
- podatkową – zgodnie z art. 15a ustawy o CIT albo
- rachunkową – zgodnie z przepisami o rachunkowości (pod warunkiem, iż sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe, w okresie stosowania tej metody, będą podlegały badaniu przez biegłych rewidentów).
Warunki stosowania metody rachunkowej
Dla rozliczania różnic kursowych metodą rachunkową konieczne jest spełnienie przez podatników następujących warunków:
1) złożenie pisemnego zawiadomienia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze rachunkowej metody rozliczania różnic kursowych w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego (31 stycznia 2013 r.), w przypadku podatników, których rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu;
2) stosowanie w/w metody przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe, począwszy od początku roku podatkowego, w którym została przyjęta;
3) dokonywanie wyceny składników aktywów i pasywów, a także pozycji pozabilansowych w walutach obcych na:
- ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub
- na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego lub
- tylko na ostatni dzień roku podatkowego,
z tym, że wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniany.
Rezygnacja ze stosowania metody rachunkowej
W przypadku podjęcia decyzji o rezygnacji ze stosowania metody rachunkowej, należy złożyć pisemne zawiadomienie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w którym podatnik zamierza zrezygnować ze stosowania tej metody (w przypadku uchybienia w/w terminowi – będzie istniała konieczność rozliczania różnic kursowych w dalszym ciągu metodą rachunkową).
Przejście na metodę rachunkową a niezrealizowane różnice kursowe z roku poprzedniego
W przypadku wyboru przez podatników metody rachunkowej, odpowiednio do przychodów lub kosztów podatkowych zalicza się naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego (w praktyce oznacza to, że w roku 2013 w wyniku podatkowym ujmowane są niezrealizowane różnice kursowe z wyceny dokonanej na koniec roku 2012).
Wycena instrumentów finansowych
Wskazać należy na wątpliwość występującą przy metodzie rachunkowej, a dotyczącą wyceny instrumentów finansowych.
Powyższe wynika z pytania, czy wycena „otwartych” instrumentów finansowych stanowi różnicę kursową na gruncie ustawy o rachunkowości.
W tym zakresie wskazać należy na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 grudnia 2012 r. (sygn. ILPB4/423-327/12-2/MC), potwierdzająca, że „różnice wynikające z dokonanej wyceny kontraktów terminowych zabezpieczających zmianę kursu waluty (np. typu forward) stanowią odpowiednio przychód lub koszt podatkowy wyłącznie w sytuacji, gdy powstają / powstaną różnice kursowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości”.
Korzyści wynikające z metody rachunkowej
Jeżeli w/w warunki stosowania metody rachunkowej zostaną przez podatnika spełnione, wykazane różnice kursowe dla celów rachunkowych (a więc również niezrealizowane różnice kursowe) będą uwzględniane odpowiednio w przychodach lub kosztach podatkowych. Powyższe oznacza, iż podatnicy nie będzie musieli dokonywać odpowiednich wyłączeń w zakresie różnic kursowych przy ustalaniu wyniku podatkowego.
Ponadto podatnicy stosując metodę rachunkową (w przeciwieństwie do zasad wynikających z metody podatkowej) będą mogli uwzględnić podatkowo również różnice kursowe dotyczące kwoty VAT.
Podkreślić należy również, iż w przypadku rozliczania różnic kursowych organy podatkowe nie powinny podejmować prób kontroli poprawności wyliczania różnic kursowych (m.in. wynika to z przewidzianego w ustawie warunku badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta).
Biorąc pod uwagę powyższe korzyści wynikające z uproszczonego sposobu rozliczania różnic kursowych dla celów CIT, podkreślamy, że wielu klientów TLA dokonało już wyboru metody rachunkowej i stosuje ją z powodzeniem.
