Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zmiany w Kodeksie karnym skarbowym. Projekt ustawy został już skierowany do uzgodnień międzyresortowych i najprawdopodobniej ustawa po przejściu drogi legislacyjnej wejdzie w życie jeszcze w 2022 r. Poniżej sygnalizujemy najważniejsze projektowane zmiany.
Jedną z kluczowych kwestii mają być zmiany w zakresie przedawnienia:
- obecnie karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności. Powoduje to, że mimo dłuższego okresu przedawnienia przestępstw skarbowych, okres ten zostaje skrócony do lat 5 ze względu na przedawnienie zobowiązania podatkowego;
- projekt przewiduje całkowite usunięcie tego przepisu, co spowoduje, że karalność przestępstwa polegającego na uszczupleniu podatku lub narażeniu na jego uszczuplenie nie będzie ustawać, gdy przedawni się zobowiązanie podatkowe.
Nastąpią również zmiany w zakresie zasad przedłużania okresu przedawnienia karalności:
- obecnie okres przedawnienia przedłuża wszczęcie postępowania „przeciwko osobie” i jest on zróżnicowany (5 lub 10 lat) w zależności od wysokości zagrożenia karą popełnionego czynu;
- projekt wprowadza rozwiązanie polegające na tym, że samo wszczęcie postępowania „w sprawie” spowoduje przedłużenie okresu przedawnienia i będzie on wynosił 10 lat.
Nowelizacja zaostrzy także przepisy dotyczące skuteczności tzw. czynnego żalu:
- obecnie sprawca może złożyć czynny żal, chyba że organ ścigania podjął już czynności zmierzające do ujawnienia przestępstwa skarbowego,
- projekt przewiduje, że wystarczy, aby [jakikolwiek] organ rozpoczął czynności służbowe zmierzające do ujawnienia przestępstwa skarbowego.
W uzasadnieniu ustawodawca uspokaja jednak, że: „z pragmatycznego punktu widzenia, czynności wyjaśniające nie stanowią jeszcze takiego etapu postępowania, zmierzającego z zasady do ujawnienia przestępstwa lub wykroczenia karnoskarbowego, który powinien zamykać możliwość samodenuncjacji”.
Zmiany dotkną też możliwość zawieszenia postępowania:
- obecnie postępowanie może być zawieszone ze względu na trudności spowodowane np. toczącą się kontrolą podatkową czy postępowaniem przed sądem administracyjnym,
- ze względu na ekonomikę procesową projekt ogranicza tę możliwość, tylko do etapu postępowania przygotowawczego. Na etapie postępowania przed sądem, nie będzie już takiej możliwości.
Ustawodawca zmierza do oderwania postępowania karnoskarbowego od postępowania administracyjnego, aby przyśpieszyć rozpoznanie spraw karnoskarbowych.
Przedstawione rozwiązania nie są jeszcze ostateczne i mogą ulec zmianie, dlatego warto śledzić projekt na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Z całym projektem można zapoznać się tutaj.
