W przedmiotowej sprawie według organów i Sądu
- podatnik dokonał czynności, które faktycznie były umowami pożyczki, a miały swoje źródło w powiązaniach między podmiotami, o jakich mowa w art. 11 w ustawie o CIT,
- weksel wydany w zamian za otrzymane przez podatnika pieniądze stanowił gwarancję zwrotu uzyskanej nieodpłatnej pożyczki,
- wypłacone podmiotom kwoty jako „kaucje” nie mogły być uznane za kaucje, bowiem pod tym pojęciem strony starały się ukryć fakt udzielenia nieodpłatnie pożyczek między podmiotami powiązanymi.
W związku z tym organy podatkowe ustaliły wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń z nieoprocentowanych pożyczek na podstawie cen rynkowych, wg zasad wynikających z przepisów rozporządzenia wykonawczego do art. 11 ustawy o CIT.
Istotne wnioski płynące z przedmiotowego orzeczenia:
- Sąd zgodził się z organami podatkowymi co do możliwości szacowania dochodów na podstawie art. 11 ustawy o CIT osiągniętych na skutek realizacji czynności ukrytych. Powyższe potwierdza, że organy podatkowe pozostają uprawnione do analizy ekonomicznego sensu transakcji dokonywanych w grupach kapitałowych i szacowania dochodu w oparciu o faktyczną treść ukrytych czynności/transakcji (ukryte finansowanie, ukryty wkład etc.).
- Sąd zgodził się, że na podstawie art. 11 ustawy o CIT można dokonać szacowania dochodu z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, odrzucając jednocześnie argumentację, że podstawą prawną ustalenia przychodu z tego tytułu powinien być art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.
W tym zakresie można uznać stanowisko sądów za kontrowersyjne, bowiem na podstawie art. 11 ustawy o CIT „odtwarzając” transakcję w warunkach rynkowych w przedmiotowej sprawie:
- dochód powinien zostać zwiększony u podmiotu udzielającego pożyczkę (w warunkach rynkowych ten podmiot zrealizowałby dochód a nie pożyczkobiorca);
- pożyczkobiorca nie tylko nie wykazałby przychodu w związku z transakcją, lecz wykazałby wyższe koszty uzyskania przychodu;
- wprawdzie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń mógłby być oszacowany na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT – niemniej przy zastosowaniu zasad wskazanych w art. 11 tj. w sytuacji doszacowania dochodu pożyczkodawcy, pożyczkobiorca byłby uprawniony do obniżenia dochodu na podstawie art. 11 ust. 8b lub ust. 8e ustawy o CIT (tzw. korekta współzależna).
