Kwestia, czy w przypadku stosowania zwolnienia z opodatkowania dywidendy z podatku u źródła (WHT) istnieje obowiązek badania, czy odbiorca tej należności jest jej rzeczywistym właścicielem, była niejednokrotnie przedmiotem wydawanych interpretacji indywidualnych i wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych. Mimo to, zdania organów są w tym zakresie podzielone.
Co powiedział WSA?
WSA w wydanym 20.09.2021 r. wyroku [1] w zakresie konieczności weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela w przypadku stosowania zwolnienia dla wypłat dywidendy wskazał, że:
- wśród warunków zwolnienia wskazanych w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT nie ma warunku posiadania przez podatnika statusu rzeczywistego właściciela (w przeciwieństwie do np. stosowania zwolnienia w przypadku odsetek i należności licencyjnych – w ich przypadku warunek wskazany jest w art. 21 ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT);
- „[…] Prowadzi to do wniosku, że wobec niewątpliwego nieistnienia wymogu posiadania przez podatnika — odbiorcę dywidendy statusu rzeczywistego właściciela (art. 4a pkt 29 ustawy) niezrozumiałe i bezprzedmiotowe byłoby oczekiwanie, aby płatnik podejmował jakiekolwiek zabiegi weryfikujące, czy ten status przysługuje temu podatnikowi, i aby taka weryfikacja miała mieć wpływ na ocenę, czy płatnik dochowuje należytej staranności”;
- dodatkowo za powyższym wnioskiem przemawia wykładnia a contrario art. 26 ust. 1f ustawy o CIT – zdanie ostatnie ustawy. W przepisie tym Ustawodawca akcentuje konieczność posiadania pisemnego oświadczenia podmiotu otrzymującego należności, że jest on ich rzeczywistym właścicielem. Chodzi tu jednak o należności z tytułu m.in. odsetek i należności licencyjnych, a nie dywidend.
Do podobnych wniosków dochodziły już inne organy (np. wyrok NSA [2]), ale w obliczu niejednolitej wykładni organów wyrok ten powinien cieszyć podatników i płatników WHT, być może jest bowiem „krokiem” ku zakończeniu sporu w tej kwestii.
Status rzeczywistego właściciela a zwrot podatku
Przedmiotem wyroku było również zapytanie, czy w przypadku wystąpienia o zwrot podatku od wypłaconej dywidendy będzie istniał obowiązek złożenia oświadczeń przewidzianych w art. 28b ust. 4 pkt 5-6 (m.in. oświadczenie rzeczywistego właściciela) ustawy pomimo braku obowiązku spełnienia definicji rzeczywistego właściciela przy zastosowaniu zwolnienia z art. 22 ust. 4.
Sąd w odpowiedział, iż konsekwentnie, jeśli płatnik nie był obowiązany do weryfikowania statusu podatnika jako rzeczywistego właściciela, to nie musi go również weryfikować w podstępowaniu o zwrot podatku.
Co ciekawe, Sąd zwrócił uwagę, iż w przypadku ubiegania się o zwrot podatku przez podatnika, do wniosku o zwrot podatku podatnik powinien załączyć oświadczenie, że jest on rzeczywistym właścicielem wypłacanych należności, bowiem wynika to z brzmienia przepisu art. 28b ust. 4 pkt 5 ustawy o CIT:
- „Do wniosku o zwrot podatku dołącza się dokumentację pozwalającą na ustalenie jego zasadności, w szczególności: (…), a także oświadczenie podatnika, że spółka albo zagraniczny zakład jest rzeczywistym właścicielem wypłacanych należności — w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1”.
Biorąc pod uwagę powyższe, dochodzi do sytuacji, w której sytuacja płatnika i podatnika przedstawia się zgoła inaczej, mimo iż w tym przepisie nie ma wskazanych konkretnych należności, do których odnosi się podatne oświadczenie. Wydawałoby się, że skoro oświadczenie rzeczywistego właściciela z art. 26 ust. 1f ustawy o CIT dotyczy tylko wypłat należności z tytułu odsetek i należności licencyjnych to tak samo powinno być w tym przypadku. Okazuje się jednak, że przepisy te mogą być różnie interpretowane.
[1] Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20.09.2021 r., sygn. III SA/Wa 562/21
