Rozpatrywana przez NSA sprawa dotyczyła spółki, która chcąc zachęcić kontrahentów do nawiązania z nią współpracy handlowej, wypłacała im jednorazowo tzw. opłatę motywacyjną. Zdaniem spółki, opłata ma charakter samoistny, jednorazowy i nie ma związku z okresem, na jaki zawarto umowę handlową, wobec tego stanowi dla spółki pośredni koszt uzyskania przychodów, potrącalny jednorazowo w dacie poniesienia.
Minister Finansów w wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że opłata motywacyjna odnosi się do okresu obowiązywania danej umowy, a z uwagi na to, że umowa ta przekracza rok podatkowy, wydatek na opłatę należy zaliczyć do kosztów proporcjonalnie do czasu trwania umowy.
Spółka zaskarżyła interpretację do WSA w Rzeszowie, który uznał, że moment rozliczenia wydatku ponoszonego na opłatę motywacyjną zależy od opodatkowania tej opłaty podatkiem VAT:
- gdyby opłata nie podlegała VAT – należy ją zaliczyć do kosztów jednorazowo,
- gdyby uznać, że opłata podlega VAT – należy ją zaliczyć do kosztów proporcjonalnie do czasu trwania umowy.
NSA w wyroku z dnia 6 października 2015 r., sygn. II FSK 1980/13 zakończył przedmiotowy spór uznając, że:
- kwestia opodatkowania opłaty motywacyjnej podatkiem VAT nie ma znaczenia dla prawidłowego rozliczenia jej na gruncie CIT,
- opłata motywacyjna jest wydatkiem o charakterze jednorazowym, niepowiązanym z okresem trwania umowy handlowej,
- a skoro nie ma możliwości przypisania oraz odniesienia tej opłaty do konkretnych lat podatkowych, ani częściowo, ani proporcjonalnie – należy ją uznać za typowy koszt pośredni, rozpoznawany jednorazowo w dacie poniesienia.
NSA wskazał również na podobieństwo charakteru opłaty motywacyjnej do wstępnej opłaty w umowie leasingu, która zgodnie z orzecznictwem NSA również stanowi koszt pośredni, rozliczany jednorazowo w dacie poniesienia (tak m.in. wyroki NSA z 14 czerwca 2013 r., II FSK 2120/11, czy z 18 lutego 2014 r., II FSK 483/12).
Należy zauważyć, że NSA wypowiedział się także w zakresie opodatkowania opłaty motywacyjnej podatkiem VAT. W wyroku z dnia 4 września 2014 r., I FSK 1310/13 uznał, że opłata motywacyjna jest wynagrodzeniem za usługę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
