Zakres pytania do Trybunału
Dnia 4 czerwca 2014 r. WSA we Wrocławiu (postanowienie o sygn. akt I SA/Wr 562/14) skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości, mające na celu rozstrzygnąć zgodność przepisów UE z polską ustawą akcyzową w zakresie obowiązków ewidencyjno-informacyjnych i związanych z ich niedotrzymaniem konsekwencji podatkowych. WSA we Wrocławiu zadał pytanie:
- o zgodność przepisów dyrektywy energetycznej 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. z przepisami ustawy przewidującymi wyższą stawkę podatku w przypadku niedopełnienia przez podatnika wymogu informacyjnego, polegającego na obowiązku przekazywania do właściwego naczelnika urzędu celnego, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprzedaży, miesięcznych zestawień oświadczeń nabywców, że nabywane przez nich wyroby są przeznaczone do celów opałowych lub będą sprzedane z przeznaczeniem do celów opałowych w odpowiednim terminie;
- o zgodność z zasadą proporcjonalności przepisów ustawy o podatku akcyzowym, przewidujących ww. wymóg informacyjny;
- o zgodność z zasadą proporcjonalności przepisów ustawy akcyzowej przewidujących sankcyjną stawkę podatku w wypadku niedopełnienia ww. wymogów informacyjnych.
Doktryna i orzecznictwo nt. olejów opałowych
Organy podatkowe bardzo rygorystycznie podchodzą do spełnienia ww. wymogu informacyjnego – przekazanie po terminie takich oświadczeń bądź brak jakiegokolwiek elementu oświadczenia przewidzianego w ustawie akcyzowej skutkuje zastosowaniem stawki ponad ośmiokrotnie wyższej, przewidzianej, co do zasady, dla niektórych paliw silnikowych.
Powyższe regulacje ustawy budzą już od wielu lat kontrowersje tak na gruncie doktryny, jak i orzecznictwa i już dwukrotnie były przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego (dalej: TK), jako stanowiące nadmierną ingerencję ustawodawcy. Jednak w pierwszej ze spraw (sygn. akt P 50/11) TK postanowieniem z dnia 14 lutego 2014 r. umorzył postępowanie ze względu na niedopuszczalność wydania wyroku. Natomiast w drugiej sprawie (sygn. akt P 24/12) wyrokiem z dnia 14 lutego 2014 r. TK stwierdził zgodność przepisów ustawy z konstytucją (wyrok ten uwzględniał jednak również zdanie odrębne).
Planowane zmiany w zakresie olejów opałowych – IV ustawa deregulacyjna
Warto podkreślić, że w projekcie tzw. IV ustawy deregulacyjnej (planowany termin wejścia w życie 1 stycznia 2015 r.) znalazły się propozycje zmian, które mają nieco uprościć życie sprzedawcom olejów opałowych. Proponuje się mianowicie:
1) zrezygnowanie z sankcji w postaci wyższej stawki akcyzowej za niezłożenie w ustawowym terminie miesięcznych zestawień oświadczeń o przeznaczeniu wyrobów akcyzowych do celów opałowych;
2) zmniejszenie zakresu danych, jakie powinny znaleźć się w takim zestawieniu,
możliwość zastąpienia przedmiotowego oświadczenia oświadczeniem złożonym w okresowej umowie zawartej między sprzedawcą a nabywcą wyrobów akcyzowych, pod warunkiem przekazania kopii tej umowy naczelnikowi urzędu celnego przed dokonaniem pierwszej sprzedaży tych wyrobów oraz potwierdzeniem każdej sprzedaży fakturą.