Pragniemy wskazać Państwu korzystny dla podatników wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 czerwca 2012 r. (sygn. akt III SA/Wa 2690/11), w którym Sąd analizował zastosowanie przepisów dotyczących tzw. ulgi na złe długi (art. 89a ustawy o VAT), w przypadku sprzedaży wierzytelności na rzecz osoby trzeciej po dokonaniu korekty (zmniejszającej) podatku należnego.
Kluczową kwestią w omawianej sprawie było rozstrzygnięcie co należy rozumieć przez „uregulowanie należności”, o którym mowa w art. 89a ust. 4 ustawy o VAT, powodujące konieczność zwiększenia podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana.
Organ podatkowy w interpretacji indywidualnej stwierdził, że „bez znaczenia (…) jest forma w jakiej należność wynikająca z wierzytelności została uregulowana – czy została uregulowana przez dłużnika, czy uregulowanie tej wierzytelności nastąpiło poprzez zbycie wierzytelności na rzecz osoby trzeciej” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 czerwca 2011 r., sygn. akt IPPP2/443-322/11-3/MM) i w każdym przypadkunastąpi „uregulowanie należności” w rozumieniu art. 89a ust. 4 ustawy o VAT. W konsekwencji, podatnik, który skorzystał z ulgi przewidzianej w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, tj. skorygował podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona, a następnie dokonał sprzedaży tej wierzytelności, zobowiązany jest do dokonania korekty zwiększającej (odwrócenia korekty związanej z ulgą).
Poglądu organu podatkowego, wydając omawiany wyrok, nie podzielił WSA w Warszawie wskazując, że:
- zmiana po stronie wierzyciela, do której dochodzi w wyniku sprzedaży wierzytelności i wiążąca się z tą sytuacją zapłata wynagrodzenia (za sprzedaż wierzytelności) nie stanowi spłaty długu, a
- o uregulowaniu należności w rozumieniu art. 89a ust. 4 ustawy o VAT można mówić, gdy podatnik (wierzyciel) otrzyma w jakiejkolwiek formie od dłużnika bądź osoby trzeciej działającej za dłużnika, czy też w drodze egzekucji, należność (dług), tym samym
- samo zbycie na rzecz osoby trzeciej wierzytelności, po skorzystaniu z tzw. ulgi na złe długi, nie będzie powodować obowiązku zwiększenia VAT należnego, który z wykorzystaniem norm art. 89a ust. 1-2 ustawy o VAT został uprzednio skorygowany.
Temat rozstrzygany przez WSA w Warszawie jest bardzo kontrowersyjny (m.in. odmienny wyrok WSA w Krakowie z 15 lutego 2012 r., sygn. akt I SA/Kr 2114/11), co niestety wynika z nieprecyzyjnych przepisów w tym zakresie. Z jednej strony, czytając przepisy od strony podatnika korygującego podatek należny, rozróżniają one wyraźnie uregulowanie należności od zbycia wierzytelności (potwierdza słuszność stanowiska WSA w Warszawie). Jednak z drugiej strony przepis art. 89b ust. 4 ustawy o VAT daje prawo nabywcy do ponownej korekty (zwiększającej) podatku naliczonego w przypadku uregulowania należności, bez wskazania na rzecz kogo należność musi być uregulowana (to z kolei może doprowadzić do sytuacji, że podatek naliczony zostanie skorygowany a podatek należny nie).
Omawiany wyrok jest nieprawomocny i można przypuszczać, że sprawa znajdzie swój finał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
