Teza uchwały NSA z dnia 3 czerwca 2013 r.
Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego ulega przerwaniu, gdy organy zastosują środek egzekucyjny. Jednak taka czynność jest skuteczna tylko wtedy, gdy podatnik zostanie przez organ zawiadomiony o podjęciu egzekucji przed upływem terminu przedawnienia.
Motywy ustnego uzasadnienia uchwały
Pisemne uzasadnienie uchwały nie zostało jeszcze opublikowane na stronie NSA. Jak wynika z naszych informacji, oczekiwane jest jeszcze uzasadnienie do zdania odrębnego, które zostało zgłoszone przez 1 z sędziów składu orzekającego. Nie są też znane motywy ustne zdania odrębnego.
Jak wynika z doniesień prasowych, ustne uzasadnienie uchwały opiera się przede wszystkim na wykładni prokonstytucyjnej. Wykładnia językowa nie daje bowiem jednoznacznej odpowiedzi, czy warunkiem skutecznego przerwania biegu przedawnienia jest zawiadomienie podatnika o zastosowaniu środka egzekucyjnego przed upływem terminu przedawnienia. Przyjęcie jednak odmiennego stanowiska powodowałoby stan niepewności co do prawa, ponieważ podatnik nie wiedziałby czy jego zobowiązanie uległo już przedawnieniu czy też nie.
Brzmienie przepisu Ordynacji podatkowej
Przepis, którego dotyczy rozstrzygnięcie NSA stanowi, że „bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony”. Wynika więc z niego, że niezbędną przesłanką do przerwania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest zaistnienie łącznie 2 przesłanek, tj.:
- zastosowania środka egzekucyjnego oraz
- zawiadomienia o tym podatnika.
Natomiast nie wynika z niego, kiedy to zawiadomienie powinno nastąpić. Przy czym, naszym zdaniem, użycie czasu przeszłego „podatnik został zawiadomiony” przemawia za przyjęciem wykładni, że przerwanie biegu przedawnienia nie może nastąpić przed zawiadomieniem podatnika o zastosowaniu środka egzekucyjnego.
Należy jeszcze przy okazji tej uchwały przypomnieć, że na gruncie art. 70 Ordynacji podatkowej (termin przedawnienia zobowiązania) został wydany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lutego 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 848). Wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczył zawieszenia biegu przedawnienia, ale wynikało z niego również, że podatnik musi zostać poinformowany o wszczęciu postępowania karnoskarbowego jeszcze przed upływem terminu przedawnienia. Wywołanie skutku w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, bez tej informacji, narusza art. 2 Konstytucji, z którego wynika zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przezeń prawa.
