Kwestia wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej w kontekście wystąpienia przychodu po stronie spółki wypłacającej, od dłuższego czasu jest zagadnieniem spornym.
Ograny podatkowe dopatrują się wystąpienia przychodu po stronie spółki wypłacającej dywidendę niepieniężną, uznając, że:
- katalog przychodów wymienionych w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT jest otwarty,
- wypłata dywidendy w formie rzeczy ruchomych lub nieruchomych np. przez przekazanie prawa majątkowego, w istocie nie różni się od zbycia tego prawa, które to powoduje powstanie przychodu po stronie spółki, w wysokości wartości rynkowej tego prawa, zgodnie z art. art. 12 ust. 1 z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1 ustawy o CIT.
Takie stanowisko spotyka się jednak ze zgodną krytyką ze strony sądów administracyjnych.
Sądy wskazują, iż przy rozstrzygnięciu, czy wypłata dywidendy w formie niepieniężnej poprzez przeniesienie własności nieruchomości na udziałowca stanowi źródło przychodu spółki wypłacającej, należy rozważyć, co rozumiemy pod pojęciem przychodu, które nie zostało zdefiniowane w ustawie o CIT (m.in. WSA z dnia 23 lutego 2011 r. sygn. I SA/Wr 1461/10).
W tym kontekście sądy spójnie stwierdzają, że:
- brak jest jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie spółki (m.in. WSA z 3 marca 2011 r., sygn. I SA-Po 912/10).
- dywidenda ze swej istoty generuje dochód po stronie wspólnika, ponieważ to wspólnik uzyskuje poprzez wypłatę dywidendy określone przysporzenie i prawo wprost reguluje kwestię opodatkowania dochodów z tego tytułu (m.in. WSA z 7 kwietnia 2011 r., sygn. I SA/Po 98/11).
- udziałowcowi przysługuje roszczenie o wypłatę dywidendy, a po stronie spółki powstaje zobowiązanie z tego samego tytułu. Jest to jednak zobowiązanie jednostronne – uprawniony bowiem nie jest zobligowany do żadnego świadczenia wzajemnego (m.in. WSA z dnia 23 lutego 2011 r. sygn. I SA/Wr 1461/10).
Tym samy zdaniem sądów WSA w wyniku wypłaty dywidendy niepieniężnej, po stronie spółki wypłacającej nie dochodzi do powstania przychodu.
Stanowisko potwierdzane przez sądy jest korzystne dla podatników, gdyż taka forma wypłaty dywidendy, może być źródłem korzyści podatkowych. Należy bowiem odróżnić sytuację w której:
- spółka chcąc wypłacić dywidendę, najpierw odsprzedaje swoje aktywa np. nieruchomości (ta sprzedaż generuje przychód opodatkowany po stronie spółki) następnie przeznacza uzyskaną kwotę na wypłatę dywidendy pieniężnej, która z kolei stanowi przychód do opodatkowania przez udziałowca, od sytuacji, w której:
- spółka wypłaca dywidendę w formie rzeczowej np. nieruchomości – co zdanie sądów WSA generuje przychód wyłącznie po stronie udziałowca otrzymującego taką dywidendę.
Należy zatem mieć nadzieję, iż zostanie ono potwierdzone również przez NSA, co zapewne wpłynie na stanowisko organów podatkowych.
