Do końca 2014 r. obowiązywały przepisy, zgodnie z którymi sprzedawca oleju opałowego zobowiązany był do złożenia zestawienia oświadczeń nabywców o jego przeznaczeniu w urzędzie celnym do 25. dnia następnego miesiąca – brak złożenia zestawienia, jak i niezłożenie go w terminie powodowało konieczność stosowania wyższej stawki akcyzy, niezależnie od faktycznego użytkowania paliwa na cele grzewcze.
W tym zakresie, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 2 czerwca 2016 r., w sprawie C-418/14 orzekł w trybie prejudycjalnym na wniosek WSA we Wrocławiu, że:
„Dyrektywę Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, zmienioną dyrektywą Rady 2004/75/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r., oraz zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że:
– nie sprzeciwiają się one przepisom krajowym, na podstawie których sprzedawcy paliw są zobowiązani do złożenia w wyznaczonym terminie miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców, według których nabywane wyroby są przeznaczone do celów opałowych, oraz
– sprzeciwiają się one przepisom krajowym, na mocy których w braku złożenia takiego zestawienia w wyznaczonym terminie, do sprzedanego paliwa stosowana jest stawka podatku akcyzowego przewidziana dla paliw silnikowych, podczas gdy zostało stwierdzone, że przeznaczenie tego produktu do celów opałowych nie budzi wątpliwości.„
Podsumowując powyższe, w ocenie TSUE:
- dla zastosowania stawki preferencyjnej ma znaczenie faktyczne zużycie wyrobu zgodnie z jego przeznaczeniem,
- jeśli więc przeznaczenie zakupionego paliwa do celów opałowych nie budzi wątpliwości,
- brak złożenia zestawienia oświadczeń w terminie nie wyklucza zastosowania preferencyjnej stawki.
Trybunał wskazał, że co prawda Dyrektywa 2003/96 nie wskazuje na szczególny mechanizm kontroli wykorzystywania paliwa i określenie tych mechanizmów leży po stronie państw członkowskich. Niemniej jednak, polskie przepisy naruszały ogólną systematykę i cel dyrektywy, a także zasadę proporcjonalności uniemożliwiając zastosowanie preferencyjnej stawki w sytuacji braku złożenia zestawienia oświadczeń w terminie, gdy w postępowaniu stwierdzano sposób ich wykorzystywania do celów opałowych.
Tym samym, wskazać należy, że polskie przepisy w brzmieniu do 31 grudnia 2014 r. były zbyt rygorystyczne. Powyższy wyrok jest szansą na możliwość odzyskania przez sprzedawców oleju zapłaconego podatku w wyższej wysokości, niż wynikałoby to z preferencyjnej stawki.
