W wydawanych w ostatnim czasie wyrokach sądów administracyjnych oraz interpretacjach Ministra Finansów można się spotkać z odmiennym podejściem do podatkowego rozliczania kosztów amortyzacji środków trwałych oddanych kontrahentom w ramach umów o współpracę („toolingu”).
W wyroku NSA z dnia 25 lutego 2010 r. sygn. II FSK 1628/08 sąd dzieli środki trwałe podlegające amortyzacji podatkowej, na te które są wykorzystywane przez podatnika oraz te które są oddane do używania. Środki trwałe – tzw. „tooling” jego zdaniem nie można zaliczyć do pierwszej grupy, ze względu na brak bezpośredniego, fizycznego ich wykorzystywania przez podatnika na potrzeby jego działalności gospodarczej. Nie można ich również zaliczyć do drugiej grupy, z tego względu, że art. 16a ust. 1 ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog umów (tj. najem, dzierżawa, leasing) na podstawie, których można podatkowo amortyzować środki trwałe oddawane do używania, a umowa o współpracę „tooling” się w nim nie zawiera. Skoro te środki trwałe nie podlegają podatkowej amortyzacji to kosztów tych nie można zaliczyć do podatkowych zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o CIT.
O braku możliwości zaliczania do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oddawanych do używania na podstawie umów o współpracę mówi również sąd, w wydanym 23 czerwca 2010 r. wyroku NSA sygn. II FSK 259/09. Uzasadnienie braku tej możliwości jest jednak zupełnie inne. Przekazywane w ramach umowy o współpracę środki trwałe sąd uznaje za oddane nieodpłatanie, z tego względu, że jego zdaniem obowiązek ponoszenia danych wydatków za inny podmiot nie wynikał w tym przypadku ani z postanowień zawartych w umowach ani z mocy prawa. W związku z tym nie ma w jego opinii uzasadnienia dla zaliczania takich kosztów do kosztów uzyskania przychodu, w związku z art. art. 16 ust.1 pkt 63 lit c. ustawy o CIT.
Odmienne zdanie organów podatkowych…
Odmienne zdanie w tej sprawie zawarte jest w interpretacji z dnia 15 listopada 2010 r. IPPB5/423-592/10-2/JC. DIS potwierdza przeciwne do zdania NSA stanowisko, że sformułowanie „na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą” zawarte w art. 16 a ust. 1 ustawy o CIT oznacza, że środek trwały musi służyć działalności gospodarczej podatnika, natomiast fizyczne używanie tego środka trwałego może mieć miejsce poza zakładem podatnika. Jednocześnie zgadza się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że w tym przypadku zastosowania nie będzie miał art. 16 ust. 1 pkt. 63 lit. c, z tego względu, że sama konstrukcja umów o współpracę zawartych z kontrahentami wskazywała na odpłatność – w zamian za zobowiązanie m.in. do odpowiedniego eksponowania produktów, podmiot udostępniał swoim kontrahentom na podstawie umów użyczenia urządzenia umożliwiające realizację zawartych umów. Pozytywnie dla amortyzacji „toolingu” są również m.in. interpretacje: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 maja 2010 r. sygn. IPPB5/423-191/10-2/AM oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 maja 2011 r. sygn. IPTPB3/423-6/11-4/KJ.
…jednak nie zawsze
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 stycznia 2011 r. sygn. IBPBI/2/423-1142/10/JD, czytamy o braku możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla „tooling” w związku z argumentami o nieodpłatnym używaniu. Organ podatkowy uznał, że w tym przypadku z umowy użyczenia nieodpłatność oddanych do używania rzeczy, dotyczyła wszystkich elementów umowy.
Ze względu na takie rozbieżności interpretacyjne, zwracamy uwagę na treść zawieranych umów, na podstawie których udostępnia się innym podmiotom do używania środki trwałe. Odpowiednie zapisy tych umów dotyczące np.:
- wykorzystywania przekazywanych środków trwałych wyłącznie dla celów (określonych w umowie) związanych z prowadzoną przez przekazującego środki trwałe działalnością gospodarczą oraz
- ekwiwalentności za przekazywane środki trwale (np. obniżenie ceny produktów/usług -wytwarzanych/świadczonych przy użyciu tych środków trwałych)
mogą wpłynąć na pozytywne stanowisko organów podatkowych w zakresie możliwości zaliczania amortyzacji takich środków trwałych do kosztów uzyskania przychodu.
Inną opcją pozwalającą rozwiązać tą kwestię pod kątem podatkowym, jest ustanowienie odpowiedniej odpłatności za udostępnianie środka trwałego i odpowiednie uwzględnienie tego w całości rozliczeń z kontrahentem.
