7 lipca 2022 r. weszły w życie przepisy ustawy zmieniające m.in. Kodeks karny skarbowy, które wprowadziły kolejny „zamęt” w zakresie formy składania tzw. czynnego żalu.
Historia regulacji
Już w 2021 r. ustawodawca wprowadził niejednoznaczne oznaczenie formy składania czynnego (o czym pisaliśmy tutaj). Od 5 października 2021 r. zgodnie z art. 16 ust. 4 kks:
- Zawiadomienie wnosi się na piśmie albo ustnie do protokołu.
Takie brzmienie wzbudziło wątpliwości wśród podatników, którzy zaczęli się zastanawiać czy nadal mogą skutecznie składać czynny żal elektronicznie. Usunięty fragment „w postaci elektronicznej” wskazywał bowiem coś odmiennego.
Zdaniem MF taka zmiana nie powinna stwarzać problemu, gdyż:
- zwrot „na piśmie” oznacza zarówno formę papierową, jak i elektroniczną,
- a „zmiana ma wyłącznie charakter dostosowawczy, bez jakichkolwiek modyfikacji treści merytorycznej”.
Kolejna Zmiana
Aktualnie do art. 16 został dodany ustęp 4a, który stanowi, że:
- Zawiadomienie do finansowego organu postępowania przygotowawczego może być złożone także za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Czytając oba te przepisy „przeciętny Kowalski”, który nie zna historii regulacji i nieoficjalnego stanowiska MF, może odnieść (w naszej opinii słuszne) wrażenie, że czynny żal może wnieść:
- na piśmie (czyli w formie papierowej), a
- w formie elektronicznej wyłącznie poprzez konto w e-Urzędzie Skarbowym.
Przypominamy, że obecnie samo kpk nie zrównuje wyrażenia „na piśmie” z formą elektroniczną. Jak stanowi ustawa zmieniająca kpk ma to nastąpić dopiero od 1 października 2029 roku.
Biorąc pod uwagę brzmienie przepisów, należy dojść do wniosku, że aktualnie możliwość złożenia e-czynnego żalu:
- istnieje wyłącznie poprzez konto w e-Urzędzie Skarbowym, a
- nie ma podstaw prawnych do złożenia go przez inne platformy (nieoficjalne objaśnienia MF nie są źródłem prawa dla skutecznego złożenia czynnego żalu).
Trwające niejasności powodują, że podatnicy nie chcą podejmować zbędnego ryzyka i decydują się wysyłać czynny żal tradycyjną pocztą „na piśmie” (w formie papierowej).
Obecnie prowadzone są prace nad projektem zmiany kks. Przewidują one m.in. zaostrzenie skuteczności czynnego żalu. Może ustawodawca, zamiast zaostrzać przepisy, powinien uporządkować te funkcjonujące już w obrocie?
